ဒီမုိကေရစီရဲ့ အဂၤါရပ္ (၃) ခု

The Three Characteristics of A Democray
ဒီမိုကေရစီကို သိရိွသေဘာေပါက္ဖို႔ သိပ္လြယ္ကူပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီမွာ အဂၤါရပ္ ၃ ခု အၿမဲတမ္း ပါဝင္ေနတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ It is very easy to recognize a democracy. It will always have three characteristics:

(၁) လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ေလးစားလုိက္နာမႈ၊
1. Respect for Human Rights
(၂) လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၊
2. Free Elections
(၃) ဥပေဒစိုးမိုးေရး။
3. Rule of Law


ဒီမုိကေရစီရဲ့ အဂၤါရပ္ (၃) ခု
Explanation of the three characteristics of A Democray

(၁) လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ေလးစားလုိက္နာမႈ၊
1. Respect for Human Rights
လူတုိင္းလူတုိင္းကို လူ႔အခြင့္အေရးအရာမွာ တူညီမႈအရ ေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈ၊ လိင္၊ ႏုိင္ငံေရးယုံၾကည္မႈ (သို႔မဟုတ္) စီးပြားေရးအေျခအေန မခြဲျခားဘဲ လူတုိင္းဟာ ညီမွ်တဲ့လူ႔အခြင့္အေရးကို ပိုင္ဆုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္အစိုးရမဆို အေရးအႀကီးဆုံးက လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင္ေရွက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးထဲမွာ ဒါေတြ ပါဝင္ေနတယ္။

Every human being is born with equal human rights. Every person possesses these equal human rights regardless of the ethnic group, religion, nationality, sex, economic status or political beliefs of that person. One of the most important functions of any government is to protect human rights. Some of the most important human rights include:

- ႏုိင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္နဲ႔ အျမင္သေဘာထားေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တင္ျပခြင့္၊
- The right to freely express your political beliefs and opinions.

- ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ပူးေပါင္းခြင့္နဲ႔ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္၊
- The rights to join and participate in political organization.

--ဘာသာတရား လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ဝတ္ျပဳခြင့္၊
The right to freely practice your religion.

- အစိုးရကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခြင့္၊
- The right to peacefully demonstrate against the government.

- လြတ္လပ္တဲ့ တရားသူႀကီးေတြရဲ့ ေရွ႕ေမွာက္မွာ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္မႈမရိွဘဲ ေထာင္ခ်ျခင္း မခံထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရး၊ ဥစၥာပိုင္ဆုိင္မႈကို သိမ္းပိုက္ျခင္းမခံထုိက္တဲ့ အခြင့္အေရး၊
- The right to never be put in jail or have your property taken away by the government without a trial in front of an independent judge.

- ရဲနဲ႔ စစ္တပ္တုိ႔ရဲ့ ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္းမႈကို ဘယ္ေတာ့မွ မခံစားေစရဆုိတဲ့ အခြင့္အေရး၊
- The right to never be tortured or physically mistreated by the police or the army.

အထက္ကေျပာတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားလုိက္နာမႈမရိွတဲ့ ဘယ္အစိုးရမဆို ဒီမုိကေရစီအစိုးရမဟုတ္ဘူးဆုိတာ ရွင္းေနပါတယ္။
Any government that does not respect all of these human rights is not a democracy.

(၂) လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၊
2. Free Elections

(က) လူထုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတဲ့ ဒီမုိကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွာ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ လူတုိင္းမဲေပးခြင့္ရိွပါတယ္။ ၄င္းအျပင္ အစိုးရ ဒါမွမဟုတ္ တစုံတေယာက္ရဲ့ ဖိအားေပးမႈကို မခံေစရဘဲ မိမိရဲ့ ဆႏၵကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပႏုိင္ေစဖို႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ဆႏၵမဲစနစ္နဲ႔ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွတယ္။
(a) In a democracy (government by the people), every person has a right to vote for his government representatives and government leaders. In addition, every person has the right to vote by secret ballot so that his vote can be freely expressed without pressure from the government or anyone else.

(ခ) ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ အစိုးရဟာ လူထုဆႏၵမဲကို ေလးစားလုိက္နာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အစိုးရ ရႈံးနိမ့္ခဲ့ရင္ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အသစ္ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ လူထုကိုယ္စားလွယ္ေတြထံ အာဏာလႊဲေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(b) In a democracy, the government must respect the vote of the people, and if the government less an election it must peacefully turn power over to the new government elected by the people.

(ဂ) ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို အခ်ိန္မွန္မွန္က်င္းပေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွ ျပည္သူလူထုဟာ လက္ရိွအစိုးရကို ဆက္ လက္ေထာက္ခံေသးသလား ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ခ်င္ေသးသလားဆုိတာကို ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျပႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(c) In a democracy, the government must hold elections on a regular schedule so the people can periodically express whether they desire the present government to continue or they wish to change the government.
ဒါေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္သူေတြ အစိုးရလုပ္သင့္သလဲဆိုတာကို လူထုဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အဆုံးအျဖတ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
In a democracy the people in free elections choose who the government will be.

(၃) ဥပေဒစိုးမိုးေရး။
3. Rule of Law

(က) ဥပေဒစိုးမုိးေရးဆိုတာ လူေတြဟာ ဥပေဒရဲ့ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္မွာ ရိွရမယ္လုိ႔ဆိုလိုတယ္။ ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးယုံၾကည္မႈ စီးပြားေရးအေျခအေန မခြဲျခားဘဲ ဥပေဒဟာ လူတုိင္းအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ တပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ေယာက္နဲ႔ လယ္သမားႀကီးတစ္ေယာက္တို႔ဟာ ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္မွာ အခြင့္အေရးတူညီမႈရိွၿပီး ဥပေဒကို တန္တူညီမွ် ေလးစားလုိက္နာရမွာျဖစ္တယ္။
(a) Rule of law means that no person is above the law. In a democracy the law is applied to every person regardless of that person’s political position, economic status, sex, ethnic group, nationality or political and religious beliefs. For example, rule of law means that a general in the army and a peasant in the rice field are equal before the law and equally subject to the law.

(ခ) ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႔ တရားသူႀကီးေတြက အျခားအစိုးရဌာနေတြနဲ႔ ကင္းလြတ္ဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ တရားသူႀကီးေတြဟာ စီရင္ဆုံျဖတ္မႈျပဳတဲ့အခါ ႏုိင္ငံေရးဖိအားမွ ကင္းလြတ္ႏုိင္ၿပီး ဥပေဒအရသာ စီရင္ဆုံးျဖတ္မႈျပဳႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။
(b) Under rule of law, in a democracy, judges must be independent from the rest of the government. This is necessary so that judges can make decisions free from political pressure and base their decisions solely on the law.

The Mental attitudes Needed To Practice Democracy
၁။ နားေထာင္လုိစိတ္ - ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ သူနဲ႔ မတူကြဲျပား ျခားနားတဲ့သူေတြအေပၚမွာ သေဘာထားႀကီးသူ ျဖစ္တယ္။

1. A Willingness to listen: A democrat is always willing to listen and carefully consider other points of view and the opinions of other people.
၂။ ကြဲျပားမႈအေပၚ သေဘာထားႀကီးမႈ - ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ လူမ်ဳိးကြဲျပားမႈ၊ ႏိုင္ငံသားကြဲျပားမႈ၊ ဘာသာတရားကြဲျပားမႈ၊ ႏုိင္ငံေရးအျမင္ကြဲျပားမႈရိွတဲ့ သူေတြအေပၚ ဘယ္ေတာ့မွ ရိုင္းျပတဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြ မလုပ္အပ္ဘူး။ ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြအေပၚ သေဘာထားႀကီးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
2. A Tolerance for Difference: A democrat is tolerant of people who are different from him. A democrat never mistreats people just because they are from a different ethnic group, or a different nation, or practice a different religion or hold different political opinions. A democrat is tolerant of differences.

၃။ ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈစြမ္းရည္ - ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ ကိုယ့္ရဲ့နည္းနာ၊ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာတခုတည္းကိုသာလွ်င္ က်င့္သုံးဖုိ႔ အၿမဲတေစ အားမထုတ္သင့္ပါ။ အုပ္စုလုိက္ သေဘာထူဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ႏုိင္ေရးအတြက္ အျခားသူမ်ားနဲ႔ ညိွႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔လုိပါတယ္။
3. An Ability to Compromise: A democrat does not always insist on getting his own way; he can compromise with others so that the group can come to a decision.

၄။ အရႈံးသမားအေကာင္းအျဖစ္ ခံယူႏုိင္စြမ္းရည္ - ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရႈံးနိမ့္ႏိုင္မယ့္အေရးကို ႀကိဳေတြးထားၿပီး အမ်ားစုရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေလးစားလိုက္နာႏုိင္ေစရန္ အၿမဲတေစ ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။
4. An Ability to be a Good Loser: A democrat is always prepared to accept defeat in a free election and to peacefully abide by the decision of the majority.

၅။ ခုခံရဲတဲ့ စိတ္ဓါတ္ - ဒီမုိကေရစီကို ယုံၾကည္က်င့္သုံးသူဟာ သူရဲ့အခြင့္အေရးကို ျငင္းပယ္ဖို႔အတြက္ အစိုးရရဲ့ မည္သည့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈကိုမဆုိ ခုခံတုိက္ပြဲဝင္ဖို႔ အၿမဲအသင့္ ျဖစ္ေနရမယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားတဲ့ အစိုးရတရပ္ရိွတဲ့အထိ ဘယ္ေတာ့မွ မရပ္နားစတမ္း ခုခံတုိက္ပြဲဝင္ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။
5. A Spirit of Resistance: A democrat is always ready to resist any attempt by the government to take away his human rights. A democrat will never stop resisting until he has a government that respects human rights, holds free elections and governs by rule of law.

ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီအျမန္ရရိွႏုိင္ေအာင္ လူတုိင္းဟာ အထက္ကေျပာတဲ့ ဒီမုိကေရစီက်င့္သုံးရာမွာ ရိွအပ္တဲ့ စိတ္သေဘာထား ၅ ရပ္ကို ေမြးျမဴက်င့္သုံးဖို႔ လိုအပ္တယ္။
To help democracy come to Burma faster, each person should attempt to practice these five attitudes in their life.